Vücudunuz size bir şeyler anlatmaya çalışıyor olabilir! Kaşınmak, hangi hastalıkların habercisidir?
Kaşıntı sadece alerjik bir reaksiyon ya da kuru ciltten kaynaklanmaz. Özellikle geçmeyen ve nedeni anlaşılamayan kaşıntılar, altında yatan sistemik bir hastalığın işareti olabilir.
VÜCUTTA KAŞINTININ NEDENLERİ
Vücutta meydana gelen kaşıntılar, günlük yaşamı oldukça olumsuz etkileyebilir. Kaşıntının altında yatan nedenler oldukça çeşitlidir. Cilt hastalıkları, iç hastalıklar, alerjik reaksiyonlar ya da kullanılan bazı ilaçların yan etkileri kaşıntıya yol açabilir. Ayrıca stres ve duygusal gerginlik de ciltte kaşıntı hissine sebep olabilir. Kaşıntı lokal bir bölgede sınırlı kalabileceği gibi tüm vücuda da yayılabilir. İşte en sık karşılaşılan nedenler:
1. DERMATOLOJİK HASTALIKLAR
Ciltle doğrudan ilgili olan dermatolojik rahatsızlıklar, kaşıntının en yaygın sebeplerindendir. Bu tür kaşıntılar genellikle kuruluk, döküntü ve iltihaplanma gibi belirtilerle birlikte görülür.
İşte bazı örnekler:
Cilt Kuruluğu (Kserozis): Ciltte pul pul dökülme, çatlama ve kaşıntı ile kendini gösterir. Özellikle kış aylarında artar. Sıcak suyla uzun süre duş almak, yeterince su içmemek ve bazı sabunlar cildin kurumasına neden olabilir.
Egzama (Dermatit): Kronik bir hastalıktır. Ciltte kızarıklık, döküntü ve kaşıntı yapar. Genellikle alerji veya bağışıklık sistemi problemlerine bağlı olarak gelişir.
Uyuz: Sarcoptes scabiei adlı akarın neden olduğu bulaşıcı bir hastalıktır. Özellikle geceleri yoğunlaşan kaşıntıyla kendini belli eder. Parmak araları, bilek içleri, koltuk altı gibi bölgelerde tipiktir.
2. İÇ HASTALIKLAR VE DİĞER SİSTEMİK NEDENLER
Bazı iç organ hastalıkları da ciltte kaşıntı şeklinde dışa vurabilir. Bu tür kaşıntılar, ciltte gözle görülür bir sorun olmadan da ortaya çıkabilir:
Böbrek Yetmezliği: Ciltte kuruluk ve inatçı kaşıntıyla kendini gösterebilir. Özellikle diyaliz hastalarında yaygındır.
Sarılık: Karaciğer fonksiyon bozukluklarına bağlı olarak ortaya çıkar. Ciltte ve göz aklarında sararma ile birlikte kaşıntı görülebilir.
Siroz: Karaciğerin hasar görmesiyle ortaya çıkar. Ciltte kaşıntı, yorgunluk, iştahsızlık gibi belirtiler eşlik eder.
Demir ve Vitamin Eksiklikleri: Özellikle demir, B12 ve D vitamini eksiklikleri kaşıntıya neden olabilir.
VÜCUTTA KAŞINTI HANGİ HASTALIKLARI İŞARET EDER?
Kaşıntı, vücudun tümünde olabileceği gibi yalnızca belirli bölgelerde de olabilir. Bu durum psikolojik olabileceği gibi bazı hastalıkların semptomu olarak da ortaya çıkabilir. Kaşıntının artış ya da azalma gösterdiği durumlardaki farklılık, bazı hastalıkların belirtisi olarak görülse de bu bilgi, başlı başına yeterli değildir. Kaşıntının nedeninin tam olarak anlaşılması için hekime başvurulmalıdır.
Ön tanıya yardımcı olabilecek vücut kaşıntılarının bir bölümü şu şekildedir:
– Gece Artan Kaşıntı: Gece yatağa yatıldığında ya da uyku sırasında artış gösteren kaşıntı, çoğunlukla deri ve parazit enfeksiyonlarını işaret eder. Ayrıca yatak, yastık ve yorgan gibi tekstil ürünlerinin fazla deterjanla yıkanması ya da iyi durulanmamasına bağlı olarak alerjik bir reaksiyon da olabilir. Bazı kumaş türleri de cildi tahriş ederek kaşıntı hissinin artmasına neden olabilir.
– Kaşıntı ve Artan Su Tüketimi: Kaşıntıya eşlik eden aşırı su tüketimi ve normalden fazla idrara çıkma gibi şikayetler, diyabet hastalığından kaynaklanabilir.
– Kaşıntı ve Kilo Kaybı: Belirgin bir şekilde kilo kaybının yaşandığı, deri renginde farklılıkların gözlendiği ve kaşıntı hissinin arttığı durumlarda kanser şüphesi göz önünde bulundurulmalıdır. Ancak net teşhis için sağlık taramalarının yapılması gerekir.
– Kaşıntı ve Çarpıntı: Kişinin normalden fazla kaşınmasına eşlik eden çarpıntı ya da saç dökülmesi varsa hipotiroidi hastalığı göz önünde bulundurulmalıdır. Kaşıntının sebebi, tiroit bezinin fazla çalışmasına bağlı olarak kan düzeyinde TSH hormonunun çok fazla bulunması olabilir.
– Kaşıntı ve Cilt Renginde Değişim: Deri ve gözlerde sararma, idrar renginde koyuluk, şişkinlik, karın ağrısı ve kaşıntı, karaciğer hastalıkların belirtisi olabilir.
– Kaşıntı ve Hâlsizlik: Yorgunluk ve hâlsizlik gibi belirtilerin varlığında hipotiroididen şüphelenilir.
– Kaşıntı ve Kırmızı Lekeler: Cilt yüzeyinde kabarıklık şeklinde oluşan kızarıklıklar ve kaşıntı, halk arasında kurdeşen olarak bilinen ürtiker hastalığının işaretçisi olabilir.
KAŞINTIYA NE İYİ GELİR?
Kaşıntı tedavisinde, öncelikle altta yatan nedenin belirlenmesi ve ona uygun bir yaklaşım izlenmesi gerekir. Ancak, kaşıntıyı geçici olarak hafifletmek için uygulanabilecek bazı pratik yöntemler mevcuttur:
– Soğuk kompres uygulamak
– Ilık duş almak (sıcak sudan kaçınmak)
– Nemlendirici kullanmak (özellikle parfümsüz olanlar)
– Banyo suyuna yulaf ezmesi veya karbonat eklemek
– Pamuklu ve bol giysiler tercih etmek
– Stresi azaltıcı gevşeme teknikleri uygulamak (meditasyon, yoga vb.)
BİTKİSEL YÖNTEMLERLE KAŞINTIYI HAFİFLETME
Bitkisel ve doğal ürünlerle yapılan uygulamalar, özellikle hafif kaşıntılarda etkili olabilir. Cildi yatıştırıcı özellikleri olan doğal yağlar ve bitkiler, cilt yüzeyinde rahatlama sağlar:
– Aloe Vera: Cildi nemlendirir, tahrişi azaltır.
– Papatya Çayı: Soğutulup pamukla uygulanabilir.
– Hindistancevizi Yağı: Cildi besler, kuruluğu önler.
– Nane Yağı: Serinletici etkisi ile kaşıntıyı yatıştırır.
– Lavanta Yağı: Sakinleştirici etkisi ile cilde ferahlık verir.
– Elma Sirkesi: Seyreltilerek kaşınan bölgeye uygulanabilir.
BESLENMEYLE KAŞINTIYI KONTROL ALTINA ALMA
Beslenme alışkanlıkları da cilt sağlığını doğrudan etkileyebilir. Kaşıntıyı azaltmak ve cilt bariyerini güçlendirmek için şu gıdalara yönelmek faydalıdır:
– Omega-3 Yağ Asitleri: Somon, ceviz, keten tohumu gibi besinler iltihabı azaltır.
– C Vitamini: Portakal, kivi, çilek gibi meyveler cildi korur.
– E Vitamini: Badem, avokado, ayçiçeği çekirdeği cilt sağlığını destekler.
– Probiyotikler: Yoğurt, kefir gibi fermente gıdalar bağışıklığı destekler.
– Bol Su Tüketimi: Cildi içten nemlendirerek kaşıntıyı azaltır.
– Şeker ve İşlenmiş Gıdalardan Uzak Durmak: Cilt iltihaplarını artırabileceği için dikkat edilmelidir.
– Çinko Zengini Gıdalar: Kabak çekirdeği, deniz ürünleri cilt yenilenmesini destekler.
UYARI: Uzun süreli kaşıntı durumlarında ilk olarak uzman bir doktora danışın!
Görsel Kaynak: shutterstock
