Sigaraya 10 liralık vergi zammı geliyor
Yılın ilk 5 ayında Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) yüzde 12.92 oldu. Ekonomistler Haziran ayı enflasyonuyla birlikte ilk 6 aylık ÜFE’nin yüzde 15 olacağını tahmin ediyor. Bu durumda sigarada ÖTV oranı da yüzde 15 artacak. Böylece sigaraya en az 8 ortalama 10 lira zam gelecek. En çok satan 3 büyük sigara üreticisinin ürettiği sigaralardan en ucuzu 70 liradan 80 liraya tırmanacak. Fiyatı orta düzeyde olan sigaralar ise 80 liradan 90 liraya çıkacak. Bunun nedeni sigara ve alkollü içkilerde Özel Tüketim Vergisi’nin (ÖTV) her altı ayda bir otomatik olarak ÜFE bazında artırılıyor olması.
Sigaranın vergi sistemi karışık ama durumun ayrıntılarını anlatmaya çalışalım. Sigaranın ÖTV’si nispi yani oransal olarak yüzde 50 düzeyinde. Ancak o kadar basit değil. Bu vergiye bir asgari maktu ve bir de maktu vergi eşlik ediyor. Asgari maktu çok önemli çünkü bu tutarın altına inilemiyor. Sigaradan alınacak en düşük ÖTV bu tutar kadar olacak. Bu oran şu anda 1.8313 lira. Her bir sigara dalından alınan vergi bu. 20 sigaralık bir pakette 36,62 liraya denk geliyor şu anda. İşte bu tutar yüzde 15 artarsa karşımıza çıkacak rakam 42,11 lira olacak.
Maliye bununla yetinmiyor. Asgari maktu tutar sigara fiyatının yüzde 50’sinin altına inemiyor. Yani 42,11 liralık asgari maktu vergi sigara fiyatının yüzde 50’si olacak en az. Bu rakam da 84,22 lira.
Maktu vergi ise 10.50 liradan 12,07 liraya yükselecek. Asgari maktu ve maktu vergiyi toplarsak toplam ÖTV 47,12 liradan 54,12 liraya yükselecek. Bir de artan tutarın KDV’si var. Böylece toplam vergi KDV ile birlikte en az 64,94 lira olacak.
ESKİYE GÖRE DAHA AZ YANSIYOR
Mart ayında Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararı’na göre sigaralara uygulanan paket başına sabit alınan maktu vergi 8,39 TL’den 10,50 TL’ye artırılırken, fiyata bağlı nispi vergi oranı yüzde 53,5’ten yüzde 50’ye indirildi.
2024 yılında benzer şekilde atılan 2 adımın devamı niteliğinde değerlendirilen bu düzenlemeyi enflasyonla mücadele yol haritasının bir parçası olarak nitelendirmek mümkün. 2024 yılı başından beri atılan istikrarlı adımlarla maliyetlerin fiyata katlanarak yansımasına sebep olan ve enflasyonu tetikleyen mali çarpan 7,5’ten 3,8’e düştü. Yani, artık 1 TL’lik bir maliyet artışı sigaraların perakende satış fiyatına 3,7 TL daha az yansıyor.
HANGİ KANUNA DAYANIYOR?
4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununun 12. maddesinin 3. fıkrası uyarınca, Kanuna ekli (III) sayılı listedeki mallar için (alkollü içkiler ve sigara, tütün vs) uygulanan maktu ve asgari maktu vergi tutarları, ocak ve temmuz aylarında Türkiye İstatistik Kurumu tarafından ilan edilen üretici fiyat endeksinde son altı ayda meydana gelen değişim oranında, bu değişimin ilanı gününden geçerli olmak üzere yeniden belirlenmiş sayılıyor.
